Propozycje zmian w systemie PRM uregulują pracę ratowników i motocyklowych jednostek ratowniczych
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw obejmuje szereg zmian w zakresie funkcjonowania systemu PRM. Niektóre zagadnienia doczekały się nowych regulacji a te istniejące uzupełniono o nowe rozwiązania.
Zgodnie z projektem, motocyklowe jednostki ratownicze, będą odrębnym rodzajem zespołów, uwzględnionym w wojewódzkim planie działania systemu PRM. W związku z tym będą odrębnie kontraktowane w ramach umów zawieranych przez oddziały wojewódzkie NFZ.
Wyposażeni w niezbędny sprzęt oraz leki ratownicy na motorach mają za zadanie docierać tam, gdzie nie może dojechać ambulans. Jak poinformowano”
.. „liczbę zespołów motocyklowych szacować się będzie, przyjmując maksymalnie jeden na każde rozpoczęte 400 tys. mieszkańców województwa, a czas działania tych jednostek to okres od dnia 1 maja do dnia 30 września, do 12 godzin w ciągu jednej doby”.
Zmiany obejmą także same szpitalne oddziały ratunkowe. W ustawie o PRM zakłada się wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym jeden szpitalny oddział ratunkowy zabezpieczy obszar nie większy niż obszar zamieszkały przez 200 tys. mieszkańców. To według projektu pozwoli na to, by zespół ratownictwa medycznego pokonał dystans z miejsca zdarzenia do tego oddziału w czasie nie dłuższym niż 45 minut.
Co ważne, członkowie zespołów ratownictwa medycznego mają dostawać dodatki za pracę w porze nocnej. Takie obejmą także pracę w niedziele i święta oraz dni wolne od pracy. W rezultacie zostaną zrównani z innymi pracownikami wykonującymi zawody medyczne w systemie pracy zmianowej.
Ma także powstać przepis wyłączający obowiązek wypłaty tych dodatków za okres od dnia 1 lipca 2023 roku do dnia wejścia w życie regulacji. To wobec tych podmiotów leczniczych, które w okresie tym wypłacały dodatki na mocy wewnątrzzakładowych regulacji. Wskazano, że „celem usunięcia wątpliwości interpretacyjnych” wprowadza się także przepis wskazujący wprost, że ratownik medyczny może wykonywać zawód jako przedsiębiorca niebędący podmiotem leczniczym, na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Połączenia alarmowe bezpośrednio z dyspozytorni medycznych
Nowelizacja przepisów zakłada także możliwość kierowania połączeń alarmowych z nr 999 bezpośrednio do dyspozytorni medycznych. To oznacza pominięcie centrów powiadamiania ratunkowego, czemu służą wdrożone już rozwiązania technologiczne.
Taka decyzja wiąże się z szeregiem analiz długości czasu obsługi zgłoszeń alarmowych wpływających obecnie z numeru alarmowego 112 obsługiwanych przez operatorów i przekazywanych następnie do dyspozytorów medycznych. Także zgłoszeń wpływających bezpośrednio na numer alarmowy 999, obsługiwanych przez dyspozytorów medycznych. Wynika z nich, że średni czas obsługi zgłoszenia wpływającego na numer alarmowy 112 wynosi średnio 127,24 sek. Czas obsługi zgłoszenia wpływającego bezpośrednio na numer alarmowy 999 wynosi mniej, bo 116,31 sek.
Biorąc pod uwagę, że łączny średni czas obsługi zgłoszeń trafiających do dyspozytorni medycznej za pośrednictwem nr 112 to 243,55 sekund, okazuje się, że istnieje uzasadniona potrzeba utrzymania możliwości bezpośredniego dodzwonienia się do dyspozytorni medycznej dla osób wzywających pomocy na nr 999. Czas obsługi takich połączeń jest dwukrotnie krótszy.
Województwa powyżej 3 mln mieszkańców zyskają dodatkowe dyspozytornie
W projekcie nowelizacji ustawie o PRM, zwrócono uwagę na duże obciążenie pracą dyspozytorów. W związku z tym mają powstać dodatkowe dyspozytornie w województwach powyżej 3 mln mieszkańców (małopolskie, śląskie, wielkopolskie). Ponadto dwie dodatkowe pojawią się w województwie mazowieckim.
Znowelizowana ustawa ureguluje także sposób funkcjonowania Centrum Operacyjnego Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (CO LPR). Tam pracują dyspozytorzy medyczni, zatrudniani nie przez wojewodów, lecz przez dyrektora Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Pracują tam również dyspozytorzy lotniczy, których zakres czynności wymagał zdefiniowania.
Ministra Zdrowia będzie w ramach nowych przepisów zlecał Lotniczemu Pogotowiu Ratunkowemu zakup sprzętu do SWD PRM i jego przekazywanie odbiorcom docelowym (wojewodom i dysponentom).
Zmiany w ustawie o PRM obejmą także wsparcie psychologiczne, pierwszą pomoc i kursy
W projekcie nowelizacji ustawy o PRM zmianie ulegną przepisy regulujące zatrudnianie psychologów udzielających wsparcia dyspozytorom medycznym.
Obecnie mogą być zatrudniani tylko na podstawie umowy o pracę. To plus wysokie wymagania dotyczących doświadczenia zawodowego w niektórych województwach powoduje trudności w znalezieniu odpowiednich kandydatów.
W nowelizacji przepisów te wymagania ulegną obniżeniu. Dodatkowo mają być ujednolicone z wymaganiami odnoszącymi się do psychologów zatrudnianych w centrach powiadamiania ratunkowego. Pojawi się także możliwość zatrudniania psychologów na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Zmieni się definicja udzielania pierwszej pomocy
Dobrą wiadomością jest to, że projekt przewiduje także rozszerzenie definicji pierwszej pomocy udzielanej przez świadka wydarzenia. Pojawi się możliwość podawania w sytuacji nagłej leków wydawanych z przepisu lekarza.
Istotnym zapisem jest także obowiązek ukończenia kursów postępowania w stanach nagłych. Taki obowiązek pojawi się w stosunku do osób udzielających świadczeń zdrowotnych w jednostkach systemu. Czyli w ZRM i w szpitalnych oddziałach ratunkowych. Nie będą one obowiązkowe dla lekarzy specjalistów medycyny ratunkowej, intensywnej terapii, anestezjologii i intensywnej terapii. Takie zwolnienie obejmie także pielęgniarki z tytułem specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego lub w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, a także osoby odbywające specjalizacje w tych dziedzinach.
Jak zaznaczono w nowelizacji przepisów, pozostałe osoby, które nie dopełnią obowiązku odbycia wyżej wymienionych kursów, stracą możliwości udzielania świadczeń zdrowotnych.
W kwestii kursów uprawniających do pracy na stanowisku dyspozytora medycznego i wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego zniknie obowiązek ich ukończenia przez osoby już obecnie zatrudnione na tych stanowiskach. Jednak osoby zatrudnione na tych stanowiskach po 1 stycznia 2024 roku będą musiały takie odbyć.
Jakie będą sankcje za odmowę przyjęcia pacjenta przez szpitalny oddział ratunkowy?
Przepisy dotyczące sankcji za odmowę przyjęcia przez szpitalny oddział ratunkowy osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, pacjenta urazowego albo pacjenta urazowego dziecięcego ulegną doprecyzowaniu.
Zwrócono bowiem uwagę na fakt, że przepis mówiący o „niezwłocznym” udzielaniu świadczeń zdrowotnych na rzecz osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego jest nieostry. W związku z tym, że różnie interpretowany. Podobnie jak dobre praktyki postępowania w szpitalnych oddziałach ratunkowych i w izbach przyjęć. Są niewystarczające do tego, aby pacjenci przewożeni przez ZRM byli traktowani priorytetowo.
– Analiza danych […] wskazuje na zbyt długie przebywanie ZRM w szpitalnych oddziałach ratunkowych i izbach przyjęć, sięgające nawet kilku godzin, co z jednej strony zagraża pacjentom transportowanym do szpitali przez te zespoły, a z drugiej powoduje wyłączenie ZRM z gotowości do niesienia pomocy innym osobom – podkreślono.
Po zmianie przepisów „maksymalny czas na przyjęcie pacjenta w izbie przyjęć lub szpitalnym oddziale ratunkowym od zespołu ratownictwa medycznego będzie wynosił 15 minut”. Ponadto przestrzeganie tego wymogu „będzie stanowiło jeden z warunków udzielania świadczeń zdrowotnych”.
Bardzo ważnego doprecyzowania doczeka się także sposób postępowania ze zwłokami osób zmarłych w karetkach czy śmigłowcach LPR.
– Zwłoki tych osób będą przewożone do zakładu medycyny sądowej uczelni medycznej albo do prosektorium szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego, albo wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego – czytamy w projekcie ustawy.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to trzeci kwartał 2024 roku. Za opracowanie projektu odpowiada podsekretarz stanu w MZ Marek Kos.
