Jakich limitów gotówki chce Unia Europejska?
W kwestii limitów płacenia gotówką Rada i Parlament UE osiągnęły wstępne porozumienie co do części pakietu na rzecz przeciwdziałania praniu pieniędzy. Nowe przepisy mają chronić obywateli UE i unijny system finansowy przed praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.
Projektowane rozporządzenie w tej sprawie zakłada wprowadzenie maksymalnego limitu płatności gotówkowych wynoszącego 10 000 euro w całej UE. Ponadto zgodnie ze wstępnym porozumieniem „podmioty zobowiązane” dodatkowo zobowiązano do identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby, która dokonuje transakcji sporadycznej w kwocie od 3 000 euro do 10 000 euro.
Co myślą o limitach płatności gotówką Polacy?
Nie jest tajemnicą, że Polacy cenią sobie gotówkę w portfelu i sprzeciwiają się wprowadzaniu limitów i zakazów. Analiza przeprowadzona przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) w 2022 r. wykazała, że gotówka stanowi nadal bardzo ważny środek płatniczy. Taki pieniądz chroni prywatność i zapewnia anonimowość.
Przyjęcie bezgotówkowych form płatności w formie nakazu spotyka się ze sprzeciwem. Jak uważa Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, nowa dyrektywa może zostać uznana za zbyt daleko idącą ingerencję w swobodę obywatelskie oraz prywatność obywateli. Dlatego apeluje o wycofanie się z tego rozwiązania.
Zdaniem ekspertów ZPP wprowadzenie limitów gotówkowych nie wpłynie na ograniczanie szarej strefy. Zorganizowane grupy przestępcze mają w zanadrzu inne rozwiązania finansowe jak chociażby kryptowaluty. Limity zatem nie zapobiegną wprowadzaniu do obrotu środków pochodzących z nielegalnej działalności. To nie znaczy, że wprowadzenie przepisów mających ograniczyć takie działania nie jest potrzebna. Wręcz przeciwnie. Prawo unijne nie nadążało za rozwojem walut wirtualnych, które obecnie chętnie wykorzystuje wielu przestępców.
Jakie limity płatności gotówką obowiązują w Polsce obecnie?
Obowiązek posiadania rachunku płatniczego do dokonywania transakcji mają przedsiębiorcy. Muszą z niego korzystać, jeśli dokonują transakcji, której stroną także jest przedsiębiorca.
W art.19 ustawy Prawo przedsiębiorców ustanowiono limit na kwotę 15 000 złotych, jeśli chodzi o dokonywanie i przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Płatność powyżej tej kwoty następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.
Taki limit nie ma zastosowania w przypadku relacji pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Są jednak przepisy, które mówią o tym, że sprzedawca ma obowiązek zweryfikować klienta, który dokonuje transakcji na kwotę powyżej 10 000 euro. Weryfikacja ma dotyczyć źródła pochodzenia pieniędzy i wymaga złożenia raportu o takiej transakcji Generalnemu Inspektoratowi Informacji Finansowej.
Co przemawia za tym, że gotówka musi zostać?
Nie jest tajemnicą, że jest wiele sytuacji, w których brak gotówki wiele w życiu komplikuje. Przekonali się o tym rządzący w momencie wybuchu wojny na Ukrainie, kiedy to zaobserwowano zmożone wypłaty pieniędzy z bankomatów. Gotówka w kieszeni daje więc poczucie bezpieczeństwa i przydaje się wszędzie tam, gdzie elektronika i systemy zawodzą.
Ponadto stosowanie limitów i ograniczanie w korzystaniu z gotówki budzi obawy o zachowanie anonimowości, co często jest odbierane jako ograniczenie wolności. Stosowanie ograniczeń w stosowaniu gotówki w transakcjach przedsiębiorca klient budzi więc szereg wątpliwości.
Dlatego też nawet Związek Przedsiębiorców i Pracodawców stoi na stanowisku, że to sami właściciele i pracownicy firm powinni decydować jakie formy zapłaty akceptują w swoim przedsiębiorstwie. Ewolucja w płatnościach jest nieunikniona i postępuje już od wielu lat. Jednakże jest szereg argumentów za tym, że gotówka musi zostać.
